Met een minimum aan inspanning meewerken met de natuur

In een voedselbos is niet alles eetbaar. Naast eetbare gewassen spelen zogenaamde nutsplanten, zoals insectenlokkers en stikstofbinders, een belangrijke rol in het tot stand komen van het zelfvoorzienende aspect van zo’n ecosysteem. Doordat een voedselbos ook nutsplanten bevat, is er geen (menselijke) input, zoals kunstmest en bestrijdingsmiddelen, nodig. Genoeg diversiteit zorgt er namelijk voor dat er voldoende voedingsstoffen voor de planten aanwezig zijn en plagen geen kans krijgen. Om echter een zelfvoorzienend ecosysteem te kunnen realiseren, moet er goed worden nagedacht over de functies (zoals eetbare- en/of nuts-aspecten) van planten en juiste plantomstandigheden om goede combinaties van planten te kunnen vormen. Zomaar planten wat je wil is dus geen goed idee. Het is belangrijk om met het landschap te werken en de planten daar op een optimale manier in te plaatsen. In een goed aangelegd voedselbos ondersteunen en versterken de planten, insecten en bodemschimmels elkaar. De natuur doet het werk.

Pionier op voedselbos-gebied in Nederland is Wouter van Eck. Hij heeft in 2010 een kale maïsakker gekocht en omgebouwd tot voedselbos. Hij laat een andere manier van landbouw zien, inclusief wat je zoal kunt doen met de oogst van een voedselbos.

Voedselbos versus moestuin

Een voedselbos onderscheidt zich van een moestuin, omdat een voedselbos gebruik maakt van meerjarige gewassen, terwijl een moestuin gebruik maakt van eenjarige gewassen. Ieder jaar dat het voedselbos groeit, stijgt de oogst, het bodemleven en de biodiversiteit. In een moestuin begin je ieder jaar vanaf nul.

Het Veldense voedselbos

In Velden zijn een vijftal dorpsbewoners gestart met het realiseren van zo’n voedselbos middenin het dorp. De plek dient als leer- en ontmoetingsplek voor dorpsbewoners. Het wordt een eetbaar park waar mensen kunnen leren over en genieten van gezonde, duurzaam geproduceerde voeding. In Velden hebben we ervoor gekozen het voedselbos openbaar toegankelijk te maken voor iedereen. Om die reden hebben we een halfverhard pad laten aanleggen, zodat ook mensen die slecht ter been zijn of in een rolstoel zitten kunnen genieten van het bos. 

Het voedselbos in Velden is een voorbeeld van de vele doelen die een voedselbos kan dienen:

1. Productie van gezonde, duurzame voeding
2. Educatie over duurzame landbouw, biodiversiteit en gezonde voeding
3. Het versterken van de sociale cohesie door mensen van verschillende leeftijden en achtergronden met elkaar in contact te brengen
4. Recreatie / een eetbaar park wat openbaar toegankelijk is.

Nieuwsgierig geworden naar wat er zoal groeit in ons eetbaar park? Kom kijken! En proeven natuurlijk!

Lees- en kijktips

1. Voedselbos, inspiratie voor ontwerp en beheer – Madelon Oostwoud
2. Wouter van Eck, pionier in de voedselboswereld, over voedselbossen
3. Het voedselbos: landbouw 2.0 
4. Gaia’s Garden, a guide to home-scale permaculture – Toby Hemenway
5. Creating a forest garden (Praktisch handboek voedselbossen) – Martin Crawford
6. Mirabelle’s Forest garden – Ina Curic (kinderboek)